Ślimaki żerują nocami, wieczorami i nad ranem. Lubią wilgoć i deszczowe dni. W ciągu dnia chowają się pod kamieniami, deskami, w wysokiej trawie czy kompostowniku. O tym, że zadomowiły się w naszym ogrodzie świadczą nieregularne dziury na liściach, całkowicie zjedzone młode części roślin (pąki kwiatowe, liście czy owoce) oraz widoczny śluz.
W Polsce występuje 250 gatunków ślimaków (lądowe, morskie i słodkowodne). Wśród ślimaków lądowych rozróżniamy ślimaki ze skorupką, np. winniczek, który jest mało szkodliwy oraz formy nagie. Ślimaki nagie występujące w Polsce to: pomrowik plamisty, ślinik luzytański, ślinik wielki czy ślinik zmienny. Ślimaki nagie są wszystkożerne, szybko się rozmnażają i uznane zostały za gatunki inwazyjne.
Spis treści
- Zapobieganie
- Zwalczanie ekologiczne
- Zabiegi agrotechniczne
- Naturalni wrogowie
- Odpowiedni dobór roślin
- Chemiczne zwalczanie ślimaków
Zapobieganie
Aby ograniczyć liczebność ślimaków lub zapobiec ich występowaniu musimy zadbać o schludny wygląd naszej działki i jej otoczenia. Ważne jest systematyczne koszenie zarówno trawnika, jak i rowów czy miedz, niszczenie chwastów w uprawach czy ogródkach ozdobnych, osuszanie terenów podmokłych. Należy również zwrócić uwagę na to, by na działce nie było różnych przedmiotów, jak składowiska desek czy sterty kamieni, które stanowią kryjówki dla ślimaków.
Zwalczanie ekologiczne
Najłatwiej pozbyć się ślimaków zbierając je, np. do wiaderka, a później wywożąc je np. do lasu czy na łąkę. Czynność tą najlepiej wykonywać wczesnym rankiem lub późnym wieczorem, gdy ślimaki są szczególnie aktywne. Niestety metoda ta jest bardzo czasochłonna, a przy pladze ślimaków mało skuteczna. Pamiętajmy, że ślimaki nagie mogą przenosić wirusy, bakterie i pasożyty, dlatego należy zbierać je w rękawiczkach.
Innym sposobem jest wyłapywanie ślimaków do specjalnych pułapek piwnych. Ich konstrukcja jest bardzo prosta. Polega na zakopaniu w ziemi pojemnika w części wypełnionego piwem. Jego zapach wabi ślimaki, które topią się w piwie. Innym wariantem pułapki jest pozostawienie plastrów buraków lub obierek z jabłek jako przynęty. Najlepiej umieścić je w zacienionym miejscu. Ślimaki zwabione pożywieniem zbieramy i wywozimy.
Kolejnym sposobem na walkę ze ślimakami jest obsypanie powierzchni, które chcemy przed nimi chronić materiałem na tyle ostrym lub chropowatym, który utrudnia ślimakom poruszanie się oraz dostęp do roślin. W sprzedaży pojawiła się Naturalna bariera przeciw ślimakom marki Hunter. Jest to naturalny minerał w postaci mikrogranulek, który działa kontaktowo przez wchłanianie lepkiej wydzieliny, blokując możliwość poruszania się ślimaków. Zapobiega to przedostaniu się ślimaków poprzez stworzoną barierę. Można obsypać również rośliny pokruszonymi skorupkami z jajek, fusami z kawy, igliwiem czy drobnym żwirkiem. Tego typu bariery nie dają jednak 100% zabezpieczenia. Zniechęcają jedynie ślimaki do żerowania na danej roślinie i tracą swoje właściwości podczas deszczu.
Zabiegi agrotechniczne
Aby ograniczyć ilość szczególnie młodych osobników oraz jaj, możemy w słoneczny dzień delikatnie wzruszać wierzchnią warstwę gleby. Motyczenie wydobywa na powierzchnię jaja i młode osobniki, które giną w promieniach słońca. Tego typu zabiegi jak bronowanie czy podorywki likwidują również liczbę dostępnych kryjówek takich jak szczeliny i otwory oraz rozbijają duże bryły ziemi, stanowiące również schronienie dla ślimaków.
Naturalni wrogowie
Ślimaki stanowią ogniwo w łańcuchu pokarmowym. Rozkładają martwą materię organiczną. Są one również pożywieniem dla jeży, kretów, ryjówek, ptaków (kosów, drozdów, bażantów i in.), jaszczurek, ropuch i owadów. Zapewniając odpowiednie warunki w ogrodzie dla tych zwierząt zapewnimy sobie sprzymierzeńców w walce ze ślimakami.
Odpowiedni dobór roślin
Ślimaki są w prawdzie uznawane za zwierzęta wszystkożerne, jednak jedne rośliny zjadają chętniej a inne raczej omijają. Gatunkami odstraszającymi ślimaki są: bylica, piołun, czosnek, cebula, tymianek, macierzanka, szałwia, cząber, majeranek, rumianek, krwawnik, gorczyca, nachyłek, przywrotnik. Do roślin zwabiających ślimaki należą aksamitki, astry, funkie (hosty), dalie, lilie, rudbekie. Znając właściwości roślin możemy w naturalny sposób odstraszyć niechcianych gości lub zwabić w wybrany fragment ogrodu. Pamiętajmy, że ślimaki lubią również żerować na owocach – truskawkach, malinach czy poziomkach. Dlatego zbierajmy je regularnie, aby nie zwabiać ślimaków.
Chemiczne zwalczanie ślimaków
Jeśli żadne z powyższych sposobów nie zadziałają, a ślimaki nadal sieją spustoszenie wśród upraw lub w ogrodzie ozdobnym, musimy sięgnąć po środki chemiczne. W skład takich środków wchodzą substancje aktywne (metaldehyd lub metiokarb) oraz atraktanty, które wabią ślimaki. Przykładem takiego środka może być Ślimax. Jest to środek ślimakobójczy o działaniu żołądkowym i kontaktowym w formie przynęty granulowanej.
Stosując środki chemiczne zawsze postępujmy zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Pamiętajmy również, że metaldehyd jest trujący dla zwierząt domowych. Dlatego stosujmy go punktowo. Najlepiej używając do tego celu pułapki do odłowu ślimaków. W każdej pułapce należy umieścić po kilkanaście granulek i systematycznie je sprawdzać i opróżniać.
Skuteczne w niszczeniu ślimaków jest również wapno niegaszone, które działa w sposób kontaktowy, pochłaniając wodę.
Czasami walka ze ślimakami jest trudna i nie zawsze kończy się po naszej myśli. Przy pladze ślimaków najlepiej zastosować kilka z powyższych metod jednocześnie. Przy niewielkiej liczbie ślimaków lepiej pozostać przy ekologicznych sposobach walki z nimi, a chemiczne środki pozostawić jako ostateczność.
Fot. PLANTA, FOTOLIA
