Spis treści
- Włoszczyzna w polskich ogrodach
- Które warzywa nadają się na rozsady i kiedy je przygotowywać
- Jak przygotować rozsadę?
- Hartowanie sadzonek
Koniec zimy to czas planowania ogrodu, między innymi jego warzywnej części. Jest wiele warzyw, które w odpowiednim czasie wysiewa się wprost do gruntu, są i takie, które ze względu na długi okres wegetacji, do gruntu trafiają w postaci rozsad. Nie można ich wcześniej wysadzić w ogrodzie, bo ze względu na warunki atmosferyczne, szczególnie przymrozki, uprawa ich skończyła by się fiaskiem. Późny wysiew nasion warzyw o długim okresie wegetacji do gruntu w czasie, kiedy warunki do rozwoju są optymalne, jest możliwy, ale krótki sezon w naszym umiarkowanym klimacie zbyt wcześnie spowodowałby zamieranie roślin, zanim dojrzałyby lub wydały owoce, albo dojrzewanie i owocowanie byłoby bardzo późne – słaby i mizerny plon.
Włoszczyzna w polskich ogrodach
Nazwa zestawu warzyw, np. do rosołu, kupowanego w sklepach z warzywami - „włoszczyzna” (w niektórych częściach Polski po prostu - „jarzyna”) wywodzi się z okresu panowania królowej Bony, bo to właśnie ona z Włoch do Polski sprowadziła wiele warzyw, które od tamtego czasu są obecne na każdym polskim stole.
No cóż, we Włoszech klimat jest o wiele cieplejszy niż w Polsce, dlatego aby doczekać się obfitych zbiorów kapusty selera, wczesnych sałat, kalafiorów czy kopru nomen omen włoskiego, do gruntu musimy sadzić ich rozsady. Oczywiście w handlu w odpowiednim okresie można kupić rozsady tych warzyw, lecz ze względów ekonomicznych, jeśli ktoś ma duży warzywniak lub z chęci posiadania konkretnej odmiany, albo dla samej frajdy tworzenia rozsad, dobrze jest je wykonać samemu.
Które warzywa nadają się na rozsady i kiedy je przygotowywać
Najczęściej z rozsad korzystamy w przypadku m.in.: kalafiorów, kalarepy, selerów, pomidorów, porów, ogórków, kabaczków , cukinii, brokułów ,kapust: białej, włoskiej, czerwonej, pekińskiej. Termin przygotowania rozsady zależy od długości okresu wzrostu od kiełkowania do sadzonki gotowej do wysadzenia. Końcowy czas powinien się równać z terminem wysadzania sadzonek do gruntu.
Jak przygotować rozsadę?
Do przygotowania rozsad należy mieć nasiona, doniczki do rozsad lub tacki wysiewne lub cokolwiek, co może służyć za pojemnik na ziemię i młodą roślinkę. Zaleca się wykorzystanie profesjonalnych doniczek papierowo – torfowych lub plastikowych, lub paletek rozsadowych oraz mini-szklarenek, które zabezpieczą siewki przed wahaniami temperatury i wilgotności. Jako podłoże można wykorzystać torf odkwaszony lub substrat torfowy, lecz w ich przypadku trzeba pilnować podlewania, gdyż te podłoża mają tendencje do przesychania. Można też użyć zwykłej ziemi uniwersalnej, a najlepiej specjalnie skomponowanego podłoża do siewu i pikowania.Po wysianiu nasion i delikatnym podlaniu, doniczki lub paletki umieszczamy w mini-szklarence lub przykrywamy perforowanym woreczkiem foliowym i stawiamy w miejscu jasnym i ciepłym, ok. 20 stopni Celsjusza, najlepiej na parapecie okiennym z czynnym kaloryferem.
Miejsce powinno być jasne, ale nie w bezpośrednim słońcu. Słońce świecące przez szybę okienną powodować będzie mocne parowanie wody, a zbyt wysoka wilgotność powietrza w szklarence lub pod przykryciem, niekorzystnie wpłynie na siewki. W procesie tworzenia rozsady, większość siewek można przepikować, dzięki czemu będą miały więcej miejsca w doniczce na wykształcenie mocnego systemu korzeniowego. Tylko dyniowate nie lubią pikowania, więc je sadzimy maksymalnie po trzy w doniczce rozsadowej i kiedy będą gotowe – przesadzamy do gruntu. Okres otrzymania gotowej rozsady jest uzależniony nie tylko od gatunku roślin, ale też od temperatury i wilgotności powietrza w szklarence. Najkrócej przygotowujemy rozsadę pomidorów, ogórków, papryki – 5-8 tygodni. Najdłużej czekamy na rozsady karczochów, szpinaku nowozelandzkiego, selera, bo nawet 12 tygodni.
Hartowanie sadzonek
Kiedy sadzonki są gotowe do posadzenia w gruncie, wymagają jeszcze hartowania, czyli przygotowania na niższe temperatury i wahania wilgotności, jaka panuje na grządkach warzywnych. Proces ten może trwać 7-12 dni. Hartowanie rozpoczynamy od wynoszenia sadzonek na zewnątrz na 2-3 godziny dziennie w miejsce ocienione, następnie słoneczne. Ostatnie dni przed wysadzeniem sadzonki pozostają na noc na zewnątrz, jeśli oczywiście nie grozi widmo przymrozków.
W ten sposób, we własnym zakresie można przygotować rozsady wybranych warzyw. W taki sam sposób postępujemy przy produkcji rozsady kwiatów. Na opakowaniach zawsze jest napisane czy dana roślina potrzebuje tworzenia rozsady, czy można ją wysiewać wprost do gruntu.
